Transities: een mega-operatie

Een groot deel van de financiële middelen die gemeenten hebben, is afkomstig uit het ‘gemeentefonds’. In dat gemeentefonds zit nu 18 miljard. Als straks de transities jeugd, werk en Awbz een feit zijn komt daar 16 miljard bij. Kortom, de bijdrage van het Rijk aan de gemeenten verdubbelt bijna. Alleen dit al geeft aan hoe enorme de omvang is van de drie taakgebieden die gemeenten erbij krijgen.

Gisteravond werd de commissie Inwoners bijgepraat over die transities. Het duizelt me nog. Wat een operatie. Wat een keuzes. Wat een groot aantal betrokken partijen. Wat een enorme schakering belanghebbenden. En wat zullen er door de, door het Rijk opgelegde, beperkingen en kortingen veel mensen op achteruit gaan. Ik word hier niet blij van.

PersoonsGebonden Budget (PGB) blijft!

Naar aanleiding van het onlangs verschenen cliënttevredenheidsonderzoek WMO maakte ik me toch wel zorgen over het gebruik en het voortbestaan van het PersoonsGebonden Budget (PGB). Met een PGB kunnen mensen zelf hun zorg inkopen. Zij bepalen zelf wat, door wie en wanneer iets gebeurt.

In het onderzoek gaven cliënten aan niet te zijn gemotiveerd een PGB te nemen. Het werd in gevallen zelfs afgeraden.  Als je dan vervolgens in een stuk over de transitie AWBZ naar de WMO leest dat er nog nagedacht moet worden over het wel of niet mogelijk maken van PGB’s, krijg je het gevoel dat het einde van het PGB in Werkendam in zicht is. Gelukkig werd ik gisteravond gerust gesteld. De ontwikkelingen waren blijkbaar alweer een stuk verder. Het aantal gebruikers van een PGB-plus (de administratie wordt dan geregeld) is enorm toegenomen en met het oog op de transitie AWBZ blijkt juist het PGB een goed middel om voorzieningen, om zorg te regelen tegen een lagere prijs. Dat is met het oog op alle bezuinigingen die met de transitie gepaard gaan geen overbodige luxe. In Werkendam blijft voor de WMO het PGB dus overeind.

Decentralisatie Awbz krijgt grote gevolgen

Dinsdagavond wordt de raadscommissie Inwoners bijgepraat over de drie decentralisaties (jeugd, werk en AWBZ). Ter voorbereiding daarop ben ik me aan het inlezen. Ik “stuitte” daarbij op een recentelijke brief van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) aan het Ministerie van Algemene Zaken. Blijkbaar heb ik de afgelopen maanden onvoldoende opgelet want ik heb niet in de gaten gehad dat de overdracht van  Abwz-functies naar de WMO met zulke enorme kortingen - en dus consequenties voor belanghebbenden – gepaard zou gaan. Hieronder een (nogal technisch) deel uit die betreffende brief om e.e.a. duidelijk te maken. Voor mij een groot signaal om de blik te scherpen. Wat hier gaat gebeuren is heftig. Ik hoop de mogelijkheden te vinden om de effecten voor de kwetsbare groep die dit gaat raken tot het minimum te kunnen beperken.

“De AWBZ-functie begeleiding gaat per 2015 over naar de Wmo met een bezuiniging van 25%, zonder pakketingreep vooraf. Het kabinet veronderstelt dat de bezuiniging van 25% behaald kan

worden door efficiënter te werken en de grote beleidsvrijheid. Gemeenten plaatsen hier grote vraagtekens bij.

Een andere kwestie is de dagbesteding, omdat het regeerakkoord uitgaat van het afschaffen van de dagbesteding (onderdeel van de begeleiding) voor nieuwe gevallen. Die dagbesteding moet volgens de Tweede Kamer echter in 2014 gehandhaafd blijven (Motie Samsom), waarbij de bezuiniging van € 290 miljoen op de dagbesteding blijft staan.

De verzorging gaat in 2015 over naar de Wmo met een bezuiniging van 25%, die voor een (onbekend) deel gevonden wordt door een pakketingreep die het kabinet in de AWBZ doorvoert vóór de overheveling. Onbekend is welke bezuiniging dan nog door gemeenten doorgevoerd moet worden.

Het budget van huishoudelijke hulp (HH) in de Wmo wordt met 75% gekort: een verlaging van de decentralisatie-uitkering van € 1,2 miljard. Het kabinet veronderstelt dat deze besparing gevonden kan worden door de HH te richten op "hen die het echt nodig hebben en het niet uit eigen middelen kunnen betalen". Dit is meer dan twijfelachtig, aangezien 80% van de HH-cliënten al in de laagste inkomenscategorie zit.

Er komt een nieuwe regeling "Maatwerk Inkomensondersteuning" van circa € 760 miljoen, die de Wtcg en nog 2 regelingen vervangt. De regeling wordt in 2015 van kracht met een bezuiniging van ca. 45%. Het Rijk kan geen inzicht bieden in de vraag of er groepen in de problemen komen bij een bezuiniging van 45%. De VNG heeft een voorkeur uitgesproken voor het onderbrengen van de nieuwe regeling in de Wmo.

In het regeerakkoord is de extramuralisering van de zorgzwaartepakketten 1 t/m 4 in de periode 2013-2016 opgenomen. Mensen die nu in intramurale voorzieningen verblijven zullen voortaan thuis hun zorg ontvangen. Dit betekent extra taken voor gemeenten op het terrein van met name Wmo en wonen. De in de AWBZ te besparen bedragen lopen in de vele miljarden. De maatregel zal voor gemeenten grote kosten met zich meebrengen, niet alleen voor noodzakelijke woningaanpassingen maar ook voor diverse vormen van noodzakelijke zorg. In het regeerakkoord is hiervoor geen compensatie opgenomen voor gemeenten.”

't Honk

Een jongerenwerker van Trema heeft me van de week weer helemaal bijgepraat over het wel en wee van ’t Honk in Sleeuwijk. Ik moet zeggen dat ik verrast was over het gebruik van dit jongerencentrum. Op zes en soms zeven dagen van de week is het minstens één dagdeel als ‘tweede thuis voor jongeren’ geopend. Vrijwilligers uit de doelgroep regelen dit grotendeels zelf en op twee avonden kan er onder professionele begeleiding gekickbokst worden. Op donderdagmiddag en –avond is de jongerenwerker aanwezig. Met een wisselende groep jongeren wordt dan onder andere samen een gezonde maaltijd samengesteld, ingekocht, gekookt en gegeten. Totaal minstens honderd jongeren weten de weg naar ’t Honk te vinden.

Dubbele aandacht voor cultuur

Gisteren een werkbezoek gebracht aan het CultuurPunt Altena. Deze marktplaats  waar cultuuraanbieders en cultuurvragen van scholen bijeen gebracht  worden, werd in 2009 opgericht. Aanvankelijk participeerden Werkendam en Woudrichem erin, maar inmiddels ook Aalburg. Door de hele streek zijn, door inzet van het CultuurPunt, prachtige culturele projecten tot stand gebracht.

T/m 2012 werd het cultuurpunt  gefinancierd met provinciale middelen met cofinanciering vanuit de gemeenten. Met ingang van 2013 wordt de coördinatiefunctie van CultuurPunt Altena gefinancierd vanuit de Impuls brede scholen, sport en cultuur, ofwel de coördinator is nu een combinatiefunctionaris.

In 2010 ging Werkendam deelnemen aan die  Impuls brede scholen, sport en cultuur, kortweg combinatiefuncties en inmiddels omgedoopt in Bart!. Tot de zomer van 2012 richtten de combinatiefunctionarissen zich met name op het element sport, maar sinds juni 2012 is er ook een cultuurcoach aangenomen.

Vanuit de combinatiefuncties hebben we dus niet alleen een coördinator op het CultuurPunt  maar ook een cultuurcoach vanuit Bart!. En als je de websites van beide organisaties bekijkt, lijken ze niets met elkaar te maken te hebben. Prachtig zoveel aandacht voor cultuur in Werkendam, maar hoe zit dit nu? Toch maar even schriftelijke vragen over gesteld aan het college van B&W.

Toegang Activiteitenfonds verruimen

Het vorige kabinet legde de mogelijkheden voor ondersteuning aan mensen met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum aan banden. Voortaan mochten o.a. de langdurigheidstoeslag en de kortingspassen voor culturele, maatschappelijke of sportieve voorzieningen alleen nog maar verstrekt worden aan mensen met een inkomen tot maximaal 110% van het sociaal minimum. Hoewel de PvdA graag anders wilde, had de gemeente het zo maar uit te voeren.

Aan het einde van 2012 heeft staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid echter kenbaar gemaakt dat gemeenten met onmiddellijke ingang ruimere mogelijkheden krijgen om kortingspassen te verstrekken aan inwoners met een laag inkomen. Het Activiteitenfonds, zoals de gemeente Werkendam dit kent, valt onder deze verruimde mogelijkheden. Namens de PvdA heb ik daarom het college gevraagd te zorgen dat mensen met een inkomen van 110 tot 120% van het sociaal minimum weer een beroep op deze regeling kunnen doen. Daarmee wordt het ook voor deze groep mensen meer haalbaar om weer actief deel te nemen aan activiteiten op het gebied van cultuur, educatie, recreatie en sport omdat er een financiële bijdrage verstrekt wordt in de hieraan verbonden kosten.

Brieven aan de raad

Het ‘niets’doen is weer voorbij. De hele ochtend (korte en hele lange) brieven aan de gemeenteraad zitten lezen. Wat ben ik zoal tegengekomen:

·         In Werkendam maakt slechts een enkeling die een beroep doet op de WMO gebruik van een persoonsgebonden budget (PGB). Interessante vraag is wat het beleid is op dit terrein.

·         Er loopt een onderzoek naar wel of niet voortzetten van alle consultatiebureaus in  de streek.

·         Werkendam is behoorlijk uniek voor wat betreft het inzamelen van drankkartons.

·         Dalm mag verder gaan met bouwen van de grote bedrijfshal.

·         De tuintjes bij d’Altenaer worden blijkbaar niet meer van gemeentewege onderhouden.

De brieven hebben me geïnspireerd tot het maken van afspraken voor werkbezoeken. De eerste gaat naar het CultuurPunt Altena. Maar ik wil ook gaan buurten met de jongerenwerkers van Trema, o.a. over het wel en wee van ’t Honk.

A27

Rijkswaterstaat verwacht dat de minister medio 2013 een voorkeursalternatief kiest voor de uitbreiding van de A27 tussen de aansluiting Houten en knooppunt Hooipolder. Na informeren van de kamer gaat de volgende fase van de procedure van start (de details zal ik u besparen (om eerlijk te zijn: ik kan ze zelf nauwelijks volgen….)).  Het tracébesluit wordt waarschijnlijk in de 2e helft van 2015 vastgesteld. Pas als dat onherroepelijk is, kunnen de werkzaamheden beginnen. Dit gebeurt waarschijnlijk in 2016. Behalve hopen en sturen op een probleemoplossend voorkeursalternatief moeten we dus  ook nog “even” geduld hebben.